Bevrijdingsfestival Wageningen 5 mei 2006

Wageningen neemt een bijzondere plaats in bij de 5 mei vieringen in Nederland. De stad heeft een belangrijke historische betekenis, want de capitulatie is hier in 1945 getekend. Op 4 en 5 mei wordt er elk jaar een groot bevrijdingsfestival georganiseerd, waarbij de hele binnenstad gevuld is met allerlei culturele en historische evenementen. Tot en met 2005 was het hoogtepunt van het Wageningse bevrijdingsfestival het traditionele Veteranendefilé op 5 mei, sinds 1988 bijna elk jaar afgenomen door Prins Bernhard. Dit jaar is voor een andere vorm gekozen en werd het een Vrijheidsdefilé. Uiteraard was er nog volop plaats voor de veteranen en verzetsstrijders, maar dit jaar waren er voor het eerst studenten, scholieren, wandelaars, re-enactment groepen en historische voertuigen in het defilé aanwezig. Het defilé zou worden afgenomen door burgemeester Van Rumund en de Gelderse commissaris van de koningin Clemens Cornielje. Ook minister en oud-burgemeester Alexander Pechtold en Tweede Kamervoozitter Frans Weisglas waren aanwezig. De route zou uiteraard via het vijf mei plein gaan, waar Hotel De Wereld staat, het hotel waar de capitulatie onderhandelingen plaatsvonden. Wheels Lucky Seventh was uitgenodigd met een aantal voertuigen aan het defilé deel te nemen.

In alle vroegte werd er met twee GMCs vertrokken vanuit Asten en op twee stopplaatsen onderweg pikten we de Dodges op die mee zouden rijden. De groene colonne werd steeds langer. Na vele rotondetjes en verkeersdrempels kwamen we op de racebaan richting noord terecht, helaas de enige manier om over de rivieren te kunnen komen. Maar het was nog vroeg en niet al te druk. Rond een uur of negen kwamen we aan in Wageningen bij de losplaats, waar de dieplader met de Humber en de Mack al stond te wachten. Na het lossen van die twee gevaarten werd het tijd het terrein 'De Dreijen' op te rijden en ons plaatsje te zoeken.

Mijn GMC zat in cluster 11, bijna achteraan in het uiteindelijke defilé, samen met een aantal Jeeps en Dodges waarvan ik de bestuurders niet kende. De andere Wheels voertuigen kwamen een stuk verder naar voren terecht. Cluster 11 en 12 stonden in een zijstraat tussen de tent van de organisatie en het grote plein waar de grote voertuigen stonden. Nadat we op onze plaats gezet waren was het meteen bonnen scoren en koffie halen om bij te komen, en gezellig kletsen met de bekenden die we tegenkwamen. We werden door de organisatie goed voorzien van consumptiebonnen en lunchpakket, er waren zelfs benzinebonnen om de voertuigen te laven.

Hierna was het wachten geblazen totdat het defilé zou beginnen. Tussen 11 en 15 uur zou het namelijk een static show zijn. Al snel kwam het publiek binnen druppelen om de mooie voertuigen te bekijken. Er waren niet alleen groene voertuigen, ook de Opel club was met een aantal antieke voertuigen verschenen, waaronder een heel uniek exemplaar wat op kolengas kon lopen. Men was door de benzine tekorten in de oorlog heel creatief geworden met alternatieve brandstoffen.

Maar behalve dat was er nog meer te zien. Er waren re-enacters die in volledig authentieke kleding op het terrein rondliepen, niet alleen militair maar ook burgers. De Nederlandse cavalerie reed af en aan. Regelmatig kwam er een ordonnans op de motor voorbij of pruttelde er een MP op een antiek brommertje langs. Een van de motorrijders was zo rond als een tonnetje, het was een mirakel dat die motor dat hield. Het exercitie peleton '48 vertoonde de hele dag zijn kunnen, en het Rode Kruis was vertegenwoordigd in de originele witte kostuums uit de oorlog. Nog nooit zoveel verpleegstertjes bij elkaar gezien, en allemaal even aardig.

Aan muziek was ook gedacht. Er was een optreden van Sgt. Wilson's Army Show, waarin Sgt. Wilson en zijn drie dames oorlogsrepertoire brachten.

Er was een werkelijk fantastisch optreden van The Band Of Liberation, een militaire band met uitstekende muzikanten. Toen ze het thema van The Longest Day speelden zag ik de film weer zo voor me.

Een ander soort muziek, maar dan van een donderende stermotor, was te horen toen de M18 Hellcat tank die vlakbij cluster 11 stond werd opgestart voor een demonstratie. Er kwam zoveel blauwe rook uit dat ding dat het bijna een zonsverduistering werd. Het publiek vond het prachtig.

Het was buitengewoon fraai weer, de zon scheen volop en het was minstens 25 graden. Ideaal voor een middagje rondkijken. Omdat de stad zo vol was met evenementen waren er veel straten afgezet, maar dat was opgelost door het publiek aan- en af te voeren met bussen. En niet met zomaar bussen, maar met prachtig gerestaureerde antieke bussen, een aantal in militaire kleuren en een aantal in het geel van de Zuid-Ooster van vroeger.

Vlak voor het begin van het samenstellen van het defile zouden er ook nog mini-parachutes gedropt worden op het terrein. Dat is een beetje aan mij voorbij gegaan. Ik zag wel een klein sportvliegtuigje een aantal malen rode stipjes uitwerpen, maar die vlogen allemaal ver weg dus of daar nog een boodschap aan zat ontging me helaas. Een stuk leuker was dat later de B-25 Mitchell bommenwerper van de DBAF een aantal malen laag overvloog, geweldig.

Om drie uur zou het defile samengesteld gaan worden, dus ik ging op tijd terug naar mijn voertuig. Ook de veteranen die mee zouden lopen kwamen er al aan en het Reunie orkest Artillerie Trompetterkorps stond zich al warm te spelen. Maar het was allemaal veel te haastig. Er was een grote vertraging. Dat had ik kunnen weten natuurlijk want er waren zoveel deelnemers aan het defile dat ik bijna zeker wist dat de totale lengte van het defile een stuk groter was dan de lengte van het voor het defile uitgezette route.

Later hoorde ik dat er 2000 mensen aan het defile meededen waaronder 1200 veteranen. Niet alleen veteranen uit de Tweede Wereldoorlog, maar ook uit voormalig Nederlands Indië en Nieuw Guinea. De oudste veteraan was 103 jaar. Ook waren er schoolkinderen, re-enactors en een delegatie van Amnesty International en het Rode Kruis. En meer dan 100 historische voertuigen, niet alleen militair, maar ook burgervoertuigen. Zelfs het Rode Kruis had een heel oude ambulance meegebracht.

Nadat er een half uur verstreken was kregen we te horen dat er toch echt vertrokken zou worden, dus ik ging aan de slag om de GMC te starten. Dat gaf meteen een hoop bekijks van de inmiddels in grote getale aanwezige veteranen, want het wilde niet meteen lukken, de motorkap moest open voor een drupje startvloeistof op de juiste plaats. Toen de motor eindelijk liep kon ik hem weer afzetten want toen bleek het toch nog een kwartier langer te gaan duren. De tijd is nuttig doorgebracht door met de veteranen te praten over wat ze allemaal hadden meegemaakt. Het bleek dat de groep veteranen die voor cluster 11 zouden gaan lopen allemaal uit Nieuw-Guinea kwamen. Een veteraan vond mijn GMC zo mooi dat hij vond dat ik ook naar de officiele veteranen dag op 29 juni in Den Haag moest komen. Ik zei dat ik in mijn agenda zou kijken of er nog een gaatje was.

Nadat cluster 10, met de Lochbule pipe & drums en de Rode Kruis delegatie een hele tijd vlak voor ons geduldig hadden staan wachten, kwam er toch uiteindelijk een uur te laat beweging in. De GMC startte nu wel meteen en er werd vertrokken. Ik zat zelf achter het stuur want ik had van Theo opdracht gekregen om zelf het defile te rijden, systeem al doende leert men.

Het was file rijden, maar dan wel de spannende versie. Het ging zo langzaam dat ik de eerste versnelling moest gebruiken, en dat komt zelden voor. Maar het ging me al gauw snel genoeg, want wat was er toch een enorme mensenmassa op de been om naar het defile te kijken. De veteraan die in de Dodge voor ons zat kreeg overal een geweldig applaus, en er waren veel kinderen die hem bloemen wilden geven. Er waren mij te veel mensen aan de verkeerde kant van de hekken, dus ik was de hele tijd goed aan het opletten dat er niemand onder de wielen kwam. Hoe verder we kwamen, hoe meer volk er te zien was. In de verte kon ik grote muziekpodia zien staan, met enorme mensenmassas er voor. Later hoorde ik dat er op 5 mei 80.000 mensen naar Wageningen gekomen waren. Af en toe had ik het gevoel dat die allemaal naar het defile waren gekomen. Maar ik kreeg de GMC er doorheen, hij sloeg niet af en ik kreeg hem ook goed alle bochtjes door, wat een opluchting. Dat was me een vuurdoop zeg.

Ik was er al snel achter waarom Theo niet wilde rijden, want hij was heel druk met zwaaien naar het publiek en met name naar de lieftallige dames. Ik drukte hem maar gauw de camera in de hand, en daarom zijn er ook foto's van het defile, want u dacht toch niet dat ik onder het rijden ook nog fotos kon maken he.

Aan het eind van het defile werd er geparkeerd bij de overige zware jongens en toen was het eindelijk tijd voor de maaltijd en uitpuffen in het gras.

Nadat de honger gestild was moesten de Mack en de Humber weer op de dieplader en konden we vertrekken. Helaas ging er toen weer iets mis. Bij de reis naar huis klonk de GMC net als een oude tractor. De hele dag had de motor smooth als een zonnetje gelopen, maar na het defile was het net een neerstortend vliegtuig geworden. Maar gelukkig zat er nog genoeg leven in om de reis naar huis helemaal tot aan het eind te halen. De dokter denkt dat er iets mis met een bougie of de ontsteking. Daar hebben we dan mooi uitgebreid de tijd voor om dat na te kijken, want het benzine budget is voorlopig uitgeput. Met een voertuig wat 50 cent per kilometer kost moet je het ook wat rustig aan doen.

Het was in ieder geval een geweldig evenement en ik ben blij dat ik de GMC door het defile heb weten heen te sturen. Weer wat geleerd!

Kees

Alle fotos hier